طبل شماره 8 | نوروز گذار جمعی

در مورد نوروز بسیار گفته شده است. در این ‌آیین دیرپا، که با روح و جانمان درآمیخته، هنوز نکته‌های نهفتهٔ بسیاری وجود دارد که باید در فرهنگ مردم و در یادها و خاطره‌های اقوام ایرانی و کشورهای هم‌تبار پیگیری کرد و بازجست. نوروز به گسترهٔ جهان‌فرهنگ‌ها راه یافته و تأثیرگذار بوده و تغییراتی در عرصه‌های فرهنگی در جهان ایجاد کرده است. ازاین‌رو، می‌توان نوروز را به‌عنوان پدیده‌ای درهم‌تنیده¹ با جهان و تحولات آن نیز پژوهید.پرسش اینجاست: نوروزی که پیشینه‌ای کهن در ایران دارد و بخش تفکیک‌ناپذیری از هویت فرهنگی‌ ماست، با وجود مهاجرت‌های فراوانِ باشندگان این سرزمین و درهم‌شکستگی مرزهای قراردادی ــ به‌واسطهٔ پیدایش و گسترش فناوری و تغییر زیرساخت‌های وسایل ارتباط‌جمعی و حضور پررنگ و گریزناپذیر دنیای مجازی ــ اکنون در جهانی نو، به چه شکل و شمایلی جلوه می‌کند؟ /بی‌گمان، عرصه‌های جهان حقیقی و دنیای مجازی پدیده‌های اجتماعی متفاوتی هستند و بروز و شتابشان نیز باهم فرق می‌کند. حال، در این میان و با وجود این تحولات و ترکیب‌های فرهنگی، پرسش دیگر آن است که آیین‌هایی این‌چنین تعلقشان به کجاست و آیا «تعلق» امری محتوم و غیرقابل‌انعطاف است؟هویت‌های فرهنگیْ برساخته از موضوعات متنوعی مانند مذهب، اصل‌ونسب، رنگ پوست، طبقهٔ اجتماعی، آموخته‌ها، تخصص‌ها، مهارت‌ها، گروه‌های اجتماعی، خانواده، فعالیت‌ها، زیستگاه، دوستان، خوراک، پوشش، رویکردهای سیاسی و بسیاری موارد دیگر است.