


مبارزه با کمونیسم و شوروی در عرصه نشر
کاوه بیات
ایران، از دورهای که به دلیل تنزّل جایگاهش در مقام یک قدرت جهانی و منطقهای به یکی از قربانیان عرصۀ رقابت و درگیری قدرتهای جهانی و منطقهای تبدیل شده بود، کشاکشهای گوناگونی را تجربه کرد. یکی از این کشاکشها جنگ سرد بین دو بلوک شرق و غرب و بازتاب آن در ایران بود که در این یادداشت به یکی از جوانب آن اشاره میشود؛ یعنی، نمونههایی چند از تلاشهای اولیۀ ایالات متحده برای «افشای تباهی نهفته در کمونیسم» و هشدار پیرامون مخاطرات آن ازیکسو و تقویت «عناصر غربگرا» در خاورمیانه، افزایش هوشیاری نسبت به تهدید شوروی و ایجاد «تمایل بیشتر برای همکاری با غرب» در «سطح منطقهای و جهانی» از سوی دیگراین کارزار عرصۀ گستردهای را شامل میشد: هم ازلحاظ گسترۀ پوشش این کارزار بر بخشهای وسیعی از کشور – بهویژه حوزههای شمالی ایران – و هم از نظر تنوع مضمون و موضوع چون برنامههای رادیویی، مطبوعات، نشر، ابزار بصری مانند آفیش و پوستر، نمایش و تولید فیلم و احداث کتابخانه اما آنچه در این یادداشت بدان میپردازیم صِرفاً به چند نمونه از تحرکات ایالات متحده در حوزۀ مطبوعات و بهویژه نشر ایران محدود میشود.

سرمقاله
هویار اسدیان
ای کاش که جای آرمیدن بودی
در شرایطی که روزانه بر تعداد محتضران جهان افزوده میشود، شاید بازجُست دالانهای تاریخ این سرزمین مشعوفمان نکند، اما بدون تردید یادآور تجربههای مردمانی است که با آراء و عقاید متمایزی ذیل جهان دوقطبی به تکثر عقاید وفادار بودند.
ما مردمان رواداری بودیم و بسا در میانۀ کشف گزارههای راست و چپ در جهان، قهرمانان ایمان و عقیده بودهایم نه قهرمانان پیشرفت. این گزارهها، بیش از آنکه حقیقت جهان را معنا کنند، در زمانۀ یأس و اندوه، پیامآور گونهای زندگی معنازده و انباشتِ آن برای آیندگان شدند، نه تمهیدی به منظور ژرفنگری در انبوه اطلاعات و پدیدهها؛ ازاینرو ما موظف به تلاش پیگیر در یافتن روابط علت و معلولی و دال و مدلولی آنهاییم که برآیند این تقلا شناخت خویشتن و خودآگاهی است.
سردبیر مهمان
مهسا طهرانی
هنر و اجتماع رابطۀ تنگاتنگی باهم دارند. بستر شکلگیری هنر همان زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی، مذهبی و سیاستگذاریهای فرهنگی یک جامعه است. هنر تفنن و مفر جامعه نیست، اگرچه به ظاهر تلاش مستقلی داشته اما به طور حتم از شرایطی که در آن خلق میشود تأثیر میپذیرد.
آنچه در دورههای تاریخ هنر دیده میشود بازتاب تبلیغات روشمند و یا شرایط اجتماعی دورانش است. هنر ایران نیز – به ویژه در دوران معاصر- به دلیل شرایط ناپایدار اجتماعی شاهد تغییرات فراوان و ناپیوستگی دائم است.
