در طول جنگ جهانی دوم و سال‌های متعاقب آن، انجمن پیوندهای فرهنگی تمامی اتحادیه‌های مرتبط با شوروی (وُکس) کمپین فرهنگی پرشوری در ایران تدارک دید که هدف آن ترویج مدرنیته‌ای سوسیالیستی در بین چپ‌های ایرانی بود. ایران نمایندۀ نخستین نمونه از بسط و گسترش فعالیت‌های جدی وُکس بیرون از اروپا بود، نمونه‌ای که اتحاد جماهیر شوروی به شکل خاصی آمادۀ بهره‌برداری از آن بود. وُکس در دام نهادهای مستقر دانشگاهی شرق‌شناسانۀ اتحادیه جماهیر شوروی افتاد که این رویکرد را از روسیۀ تزاری به ارث برده بودند و مطابق آن گفته می‌شد ایران و شوروی نه‌تنها به‌شکل جغرافیایی به ‌هم پیوسته هستند، بلکه آنها وارث میراثِ فرهنگی فارسی مشترکی هستند، میراثی که اتحاد جماهیر شوروی پیش‌تر به‌طور طنزآمیزی آن را به نفع خانواده‌های تُرک مستقر در جمهوری‌های سوسیالیست جنوب شوروی مصادره‌به‌مطلوب کرده بود. منابع وُکس صرف تأسیس انجمن روابط فرهنگی ایران با اتحاد جماهیر شوروی شد و در سراسر ایران شُعب محلی انجمن تأسیس شدند. به شکل خاصی، روشنفکران ایرانی، که بر روی آذربایجان شوروی و ازبکستان متمرکز شده بودند، شاهدی بر امکان‌های فراوان برای صورت‌بندی مشخصاً ایرانی از مدرنیتۀ سوسیالیستی بودند. این مقاله با استفاده از آرشیوهای روسی و گاهنامه‌های فارسی و همچنین مصاحبه‌ تلاش دارد به بررسی تلاقی مطالبات و خواست‌های شوروی و ایرانی‌ها در این دوره بپردازد.