تنش قهرمان شدن میان فضیلت و بخت

ظهور قهرمان، از جهان اسطوره تا مدرنیتهٔ ایرانی

سارا کریمی

. . . محدودیت دسترسی دسترسی برخی از متون مقالات وب سایت مجله طبل تنها به مشترکان دیجیتال آن ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر به مطالب مجله دسترسی داشته باشید:خرید نسخه چاپیخرید نسخه پی‌دی‌افخرید اشتراک سالانه نسخه چاپیخرید سالانه دیجیتال توجه ! دسترسی به متن مقالات این وب سایت با […]

پهلوان فرهمند درپیِ گزینش، روشنی و ارجِ جان

نگاهی به پدیداری قهرمان ذیل سفر آگاهی روح انسان

آریاسپ دادبه

چه چیزی قهرمان‌ساز است؟

نظریه‌پردازی در خصوص ساختار اجتماعی قهرمان

کریستیان فریسک

ترجمه : ایمان خدافرد

محدودیت دسترسی دسترسی برخی از متون مقالات وب سایت مجله طبل تنها به مشترکان دیجیتال آن ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر به مطالب مجله دسترسی داشته باشید:خرید نسخه چاپیخرید نسخه پی‌دی‌افخرید اشتراک سالانه نسخه چاپیخرید سالانه دیجیتال توجه ! دسترسی به متن مقالات این وب سایت با دریافت حق عضویت […]

هنرهای تجسمی

کارت‌پستال‌های نوروز

نشاط در سختی

از چه دوره‌ای به تکنیک آبرنگ کار می‌کردید و چه زمانی کارهایتان به‌صورت کارت‌پستال منتشر شد؟ کلاس هفتم بودم. آن سال هم رفوزه شدم. پدرم خیلی عصبانی بود. هر چقدر هم می‌گفتم یک جعبه آبرنگ برایم بخر، می‌گفت: «نه! تو درس نمی‌خوانی! می‌خواهی عمله بشوی؟ من برایت آبرنگ نمی‌خرم.» خلاصه زمستان شد و من هم مدام سرما می‌خوردم و گلودرد می‌گرفتم و لوزه‌هایم باد می‌کرد. پدرم گفت: «اگر برای عمل به نزد دکتر بانک برویم (چون پدرم متخصص ماشین‌های چاپ در چاپ‌خانهٔ بانک ملی بود.) و عمل کنی، یک جعبه آبرنگ برایت می‌خرم.» رفتیم بیمارستان و لوزه را عمل کردیم و بعدِ دو روز بستری به مغازهٔ لوازم‌التحریرفروشی‌ای به نام کاشانی در خیابان لاله‌زار رفتیم. چند پله داشت.

نوروز در ارگ سلطنتی قاجارها

روایت جشنی باستانی در فضای باغ گلستان

کیانوش معتقدی

کشور ایران، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخ کهن، از دیرباز تاکنون میزبان اقوام، جشن‌ها و آیین‌های مختلف بوده است. با نگاهی به این پیشینهٔ طولانی، جشن باستانی نوروز و نو شدن اسطوره‌ای جهان، در طول سده‌های اخیر فرهنگ ایران، رویدادی مهم برای پادشاهان سلسله‌های مختلف به‌حساب می‌آمد. با نگاهی به تواریخ و اسناد موجود از سده‌های گذشته، مسئلهٔ برگزاری جشن نوروز در فضای دربارهای ایران، از دوران امپراتوری‌های هخامنشی و ساسانی تا سده‌های میانی اسلامی، مورد توجه و علاقهٔ برخی پادشاهان بوده است. در این میان و با آغاز عهد صفوی، اهمیت برگزاری اعیاد مذهبی شیعی، هم‌تراز با جشن نوروز، درون دربار و هم‌زمان در میان مردم کوچه و بازار، تجربهٔ امری جمعی در ستایش جشنی ملی و آمیختن آن با باورهای دینی ایرانیان به‌حساب می‌آمد.

نوروز، جشن هم‌‌زمانی ایرانشهر

نوروز در گسترهٔ تاریخ هنر و فرهنگ ایران

گفت‌وگوی مهرک‌علی صابونچی با آریاسپ دادبه

شما در نوشته‌ها، کلاس‌ها و سخنرانی‌هایتان، که در باب تاریخ فرهنگ و هنر ایران است، از عصری یاد می‌کنید که با مقولهٔ زمان، زمان ازلی و سرآغازْ ارتباط مستقیم دارد و آن را عصر کیهانی نامیده‌اید. از شما می‌خواهم گفت‌وگویمان را با این موضوع شروع کنیم و به ارتباط نوروز، به‌عنوان آغاز سال ایرانشهر، با این عصر کیهانی برسیم.

نوروز، سلولوئید و سین‌های گم‌شدهٔ سینما

نگاهی به نوروز در فیلم‌های همسایگان شمالی و ایران

الکساندر اُوانسیان

جغرافیای عید نوروز در پنجاه سال اول سینما چندان وسیع نبود: جغرافیایی پر از افت‌وخیزهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، که بی‌شک بر روایت‌های مختلف سینمایی از جشن نوروز هم تأثیر مستقیم داشته است. چه کشورهایی که در همسایگی ما زیر پرچم داس و چکش روزگار می‌گذراندند و چه کشورهایی که کمی دورتر از پهنهٔ داس و چکش قرار داشتند، ولی برای به‌تصویر کشیدن نوروز بر پردهٔ نقره‌ای با مسائل و مصائب خودشان مواجه بودند. صدالبته سینمای ایران هم از این افت‌وخیزهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بی‌نصیب نبود و نمانده است! آمدن بهار و نوروز، این جشن کهن، گاه بهانه‌ای می‌شد برای اکران فیلمی خاص در رابطه با خود نوروز. و گاهی هم، با نو شدن سال، اکران فیلم‌هایی شروع می‌شد که احتمال می‌رفت فروش بیشتری در تعطیلات نوروزی داشته باشند. هرچند که، در ایران، حالت دوم بیشتر اتفاق افتاده و این جریان با افت‌وخیز زیاد و گاهی حتی با نفس‌های به‌شماره‌افتادهٔ سینما ادامه داشته و گویا هنوز هم چنین است.

معرکهٔ توپ و تماشا

خوانش معانی سیاسی‌‌ـ‌فضایی مراسم شهری نوروز در دورهٔ ناصرالدین‌شاه

کامیار صلواتی

نوروز تداعیِ آزادی است: تعلیقِ همه چیز و رهایی از بندِ گرانِ مسئولیت. نوروز پر از نسیم و عطر و عبیر و عنبر است؛ پر از رنگ و هوایی که انگار خود مستِ انگور باشد. این جشن لطیف، و این پدیدهٔ طریِ رنگ‌رنگ، ناگزیر در همهٔ ابعاد فرهنگی این جغرافیا جلوه‌گر شده است. بسا غزلیات که از نوروز گفته‌اند و از هوای سرمست آن. اما یک چیز را نباید فراموش کرد: نوروز، مثل هر پدیدهٔ انسانی دیگر، ناگزیر ظرفی فضا‌ـ‌‌زمانی دارد. جشن نوروز، وقتی صورتی عینی به خود می‌گیرد، در «وقتی» و «جایی» برگزار می‌شود. به «وقت»‍ش کاری نداریم، اما «جا»ی برگزاری جشن نوروز در ایرانِ پیشامدرن چه مختصاتی داشته است؟ و نسبت جا و آیین و وضعیت اجتماعی‌‌ـ‌سیاسی ایران را چگونه می‌توان از خلال آن جُست؟

نوروز در سفرنامه‌ها

روایت گردشگران خارجی از نوروز در فرهنگ مردمی و درباری ایران

عطیه عصارپور

گردشگران خارجی به مراسم و آداب نوروز توجه فراوانی داشتند. بازتاب این علاقه را می‌توان در سفرنامه‌های آن‌ها مشاهده و دنبال کرد. در این مقاله، گزارش‌های مسافران خارجی از نوروز ــ در سفرنامه‌های دوران صفوی تا پهلوی اول ــ انتخاب و در دو بخش «نوروز در میان مردم» و «نوروز در دربار» نقل شده است.

نوروز در تاجیکستان

آداب نوروز و مشترکات فرهنگی ایران و تاجیکستان

توکا ملکی

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به‌جامانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. فلات ایران همان گسترهٔ وسیعی است که مرزهای جغرافیایی‌اش از سوی مغرب، رود هند، سیحون، جیحون و ماوراءالنهر است؛ از مشرق، فلات آناتولی و بین‌النهرین؛ و از جنوب، خلیج‌فارس و دریای عمان؛ و از شمال، آسیای مرکزی و سرزمین‌های ورای قفقاز و آبخاز.۱ زمان برگزاری نوروز در آغاز فصل بهار است و در کشورهای ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی از کشورهای دیگر تعطیل رسمی است.