در شهریور ۱۳۲۰، حملۀ قوای متفقین به ایران زمینه‌ساز استعفای رضاشاه و جانشینی محمدرضاشاه پهلوی شد. قوای متفقین، هم‌زمان با حضور نظامی، دست‌به‌کار راه‌اندازی انجمن‌هایی تحت‌عنوان انجمن روابط فرهنگی شدند. دولت ایالات متحدۀ آمریکا در سال ۱۳۰۴ انجمن روابط فرهنگی ایران و آمریکا را تأسیس کرده بود، اما این انجمن فعالیت خاصی نداشت تا اینکه در اواخر ۱۳۲۱ فعالیت خود را آغاز کرد. دولت بریتانیا نیز در تیر ۱۳۲۲ به‌طور رسمی انجمن فرهنگی ایران و انگلیس را افتتاح کرد، هرچند که پیش‌تر نیز به‌طور غیررسمی فعالیت می‌کردند.

در چشم اندازی کلی به‌نظر می‌رسد توسعۀ عامرانه‌ای که رضاشاه به آن قائل و عامل بود، در اغلب اوقات در تقابل با فرهنگ عمومی مردم قرار می‌گرفت و چه‌بسا وجهه‌ای نامطلوب و معکوس برجای می‌گذاشت. در واقع به هر مقدار که توسعۀ مدرنیته در آن ایام سریع و مؤثر بود و حتی از جنبه‌های فراگیر عمومی برخوردار بود، نظیر تأسیس دانشگاه تهران و موزۀ ایران باستان، اما آن‌چنان نبود که وقایع تلخ و جابرانه‌ای نظیر واقعۀ کشتار مسجد گوهرشاد و یا مسئلۀ کشف حجاب را، که با تصورات مذهبی مردم نسبت داشت، از چشم عموم دور کند و رضایتمندی را سبب شود.