وقتی رادیو در ایران افتتاح و به‌تدریج فراگیر شد، در اتاق فرمان، مشکلات عدیده‌ای بروز پیدا کرد و موسیقی پای ثابت بخش عمدۀ مجادلات بود. مشکلاتی که بر سر سیستم اداره و ارائه و آموزش موسیقی کشور وجود داشت در رادیو هم نمود پیدا می‌کرد. درگیری آنهایی که باور داشتند باید موسیقی اصیل ایرانی در اولویت باشد (به سرپرستی علینقی وزیری)۱ با کسانی ‌که معتقد بودند باید برنامه‌های موسیقی ایرانی حذف و همه‌چیز با محوریت موسیقی کلاسیک غربی تعریف شود (به سرپرستی غلامحسین مین‌باشیان و بعدتر پرویز محمود)۲ از هنرستان و مدیریت موسیقی کشور به رادیو هم کشیده شد.

این مقاله سرچشمه‌ها و تطورات ایران‌شناسی را در مرکز اصلی شرق‌شناسی روسیه، واقع در پايتخت سابق آن - شهر سن‌‌پترزبورگ - در قرن نوزدهم و بیستم ميلادی، مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مسیر، مقالۀ حاضر به شرایط سیاسی بین‌المللی و دگرگونی‌های اجتماعی عمده‌ای می‌پردازد که تقاضایی در بازار روشنفکری روسی - هم در بین دانشگاهیان و هم در میان صاحب‌نظران غیردانشگاهی - ایجاد کرد، تقاضایی که معطوف به مطالعۀ کُل جهان اسلام بود.

ایران، که در بسیاری از ادوار تاریخ دیرپای خود در مقام یکی از قدرت‏‌های بزرگ جهانی یا منطقه‌‏ای، در رقابت با دیگر قدرت‏‌های همجوار، معمولاً از وجود حوزه‏‌هایی حائل بین خود و قدرت رقیب برخوردار بوده، با ازدست‌دادن اقتدار و موقعیت پیشین و برآمدن مجموعه‏‌ای از قدرت‏‌های جدید در همسایگی‏‌اش، از اواخر قرن هجدهم، خود به‌تدریج به یک حوزۀ حائل تبدیل شد؛ حوزه‏ای حائل بین روسیه و بریتانیا در خلال رقابت موسوم به «بازی بزرگ»، در خلال قرن نوزدهم و سال‌های اول قرن بعدی و تداوم این وضعیت پس از یک وقفۀ چندساله به‌صورت ادامۀ رقابت پیشین میان بریتانیا و اینک روسیه بلشویکی، با تفاوت‌‏هایی چند، در فاصلۀ سال‏های بین دو جنگ جهانی اول و دوم.