بایگانی لنینگراد
در سن‌پترزبورگ و سیر تطورات آن
ترجمه : محمد سروی‌زرگر، علیرضا میرزایی‌جاهد
این مقاله سرچشمه‌ها و تطورات ایران‌شناسی را در مرکز اصلی شرق‌شناسی روسیه، واقع در پايتخت سابق آن - شهر سن‌‌پترزبورگ - در قرن نوزدهم و بیستم ميلادی، مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مسیر، مقالۀ حاضر به شرایط سیاسی بین‌المللی و دگرگونی‌های اجتماعی عمده‌ای می‌پردازد که تقاضایی در بازار روشنفکری روسی - هم در بین دانشگاهیان و هم در میان صاحب‌نظران غیردانشگاهی - ایجاد کرد، تقاضایی که معطوف به مطالعۀ کُل جهان اسلام بود.
مکتب ایران‌شناسی سن‌پترزبورگ (لنینگراد)
شکل‌گیری مراکز علمی در سن‌پترزبورگ و آغاز پژوهش‌های شرق‌شناسی در امپراتوری روسیه پیشینۀ پژوهش‌های علمی در زمینه‌های گوناگون شرق‌شناسی، از جمله ایران‌شناسی، در روسیه دست‌کم به زمان سلطنت پتر کبیر در اوایل قرن هجدهم میلادی بازمی‌گردد. نخستین موزۀ روسیه با نام تالار هنر۱ به فرمان پتر کبیر در سال ۱۷۱۴ در ساختمان باشکوهی مشرف به رود نیِوا در شهر سن‌پترزبورگ، پایتخت نوین امپراتوری روسیه، بنیاد گذاشته شد. در این موزه، علاوه‌بر آثار هنری از نقاط گوناگون جهان، مکتوبات تاریخی شرقی نیز گردآوری شد.