بایگانی کودتا
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و دکتر مصدق
ترجمه : علیرضا میرزایی جاهد
در 19 آگوست 2013 مصادف با شصتمین سالگرد سقوط دولت مصدق (نخست‌وزیر وقت ایران)، بایگانی سازمان امنیت ملی ایالات متحدۀ آمریکا اسنادی متعلق به سازمان سیا را منتشر کرد. این اسناد، که از حالت محرمانه خارج شده بود، نقش آمریکا در کودتای 28 مرداد را نشان می‌داد و انتشار آن - با تأیید واشنگتن - اولین اعتراف رسمی این کشور به دست‌داشتن سازمان سیا در طراحی و اجرای کودتای 1953 در ایران محسوب می‌شد.
از مارکسیسم به جهان‌سوم‌گرایی
کمتر مفهوم سیاسی مدرنی را می‌توان پیدا کرد که به اندازۀ «آنتی‌امپریالیسم» در اعماق آگاهی تاریخی ایرانیان حک شده باشد. ‌ضدیت با امپریالیسم ایدۀ برسازندۀ گفتارهای سوسیالیستی و کمونیستی در ایران بوده است. کافی است به خاستگاه‌ها و وهله‌های تأسیسی کمونیسم در ایران بازگردیم، به نامه‌های سوسیال دموکرات‌های تبریز به پلخانف و کائوتسکی (۱۹۰۸-۱۹۱۱) یا به مانیفست کنگرۀ خلق‌های مشرق‌زمین (۱۹۲۰)؛ فصل مشترک همۀ این اسناد یک عبارت و یک ایده است: مبارزۀ ضدامپریالیستی.
شکل‌گیری نمایشنامه‌نویسی متعهد در ایران
زمینۀ تاریخی و سیاسی: کودتای ۲۸ مرداد و برقراریِ سیاست سرکوب کودتا در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، که با حمایت، برنامه‌ریزی و اجرای سازمان سیا و ام آی-60 با همکاری دولتمردان و نظامیان وفادار به محمدرضاشاه پهلوی انجام شد، باعث سقوط دولت ملی دکتر محمد مصدق شد. کودتا در عین بی‌تفاوتی حزب توده، مذهبیون و دیگر گروه‌ها انجام شد. «غلبۀ کودتا در واقع نشانۀ فقدان آمادگی احزاب و نیروهای رزمنده در جامعه بود.