در جریان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین (1320-1324/1941-1945)، عوامل گوناگونی، همچون لزوم امدادرسانی به کشورها و ملت‎های درگیر در جنگ و نیز وجود بحران‎های عظیمی همچون قحطی و بیماری‎های مسری در ایران و دیگر کشورها، دست به دست هم داده و انگیزه‎ای برای تشکیل و فعالیت گروه‎‌های خیریۀ کشورهای غربی و شوروی در ایران شد که ازآن‌جمله می‌توان به کمیتۀ کمک به آسیب‎دیدگان جنگ در شوروی،[1] صلیب سرخ آمریکا،[2] انجمن جمع‌آوری اعانۀ ایران و انگلیس[3] اشاره کرد.

ایران، که در بسیاری از ادوار تاریخ دیرپای خود در مقام یکی از قدرت‏‌های بزرگ جهانی یا منطقه‌‏ای، در رقابت با دیگر قدرت‏‌های همجوار، معمولاً از وجود حوزه‏‌هایی حائل بین خود و قدرت رقیب برخوردار بوده، با ازدست‌دادن اقتدار و موقعیت پیشین و برآمدن مجموعه‏‌ای از قدرت‏‌های جدید در همسایگی‏‌اش، از اواخر قرن هجدهم، خود به‌تدریج به یک حوزۀ حائل تبدیل شد؛ حوزه‏ای حائل بین روسیه و بریتانیا در خلال رقابت موسوم به «بازی بزرگ»، در خلال قرن نوزدهم و سال‌های اول قرن بعدی و تداوم این وضعیت پس از یک وقفۀ چندساله به‌صورت ادامۀ رقابت پیشین میان بریتانیا و اینک روسیه بلشویکی، با تفاوت‌‏هایی چند، در فاصلۀ سال‏های بین دو جنگ جهانی اول و دوم.