جواد حسنجانی

جستاری پیرامون مناسبات هنر نوگرا و انجمن فرهنگی ایران و شوروی

نقاشی، سال‌های ۱۳۲۰ و چپ‌های جوان

جستاری پیرامون مناسبات هنر نوگرا و انجمن فرهنگی ایران و شوروی

به دهۀ ۲۰ و فعالیت انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی که می‌رسیم با چند تفسیر متضاد روبرو می‌شویم. برخورد هریک از این تفاسیر چیزی شبیه به مصادرۀ تاریخ است. از سویی، «چپ‌هراسی» هرآنچه به چپ و مارکسیسم منسوب است را به شوروی، زندان سیبری، استالین و محاکمۀ نویسندگان متصل و تحلیل می‌کند. در این تفسیر از هر ایدۀ قبل و بعد استالین نتایج استالینیستی استخراج می‌شود. در کنار اینها دشمنان «حزب توده» (نه منتقدان و رقبا) را داریم که حزب را جاسوس و فعالیت‌های مرتبط با آن را شکلی از خیانت می‌دانند. در مقابل این گروه، حامیان حزب توده و چپ قرار می‌گیرند که حزب را بنیانگذار همۀ چیزهای نو و ارزشمند معاصر ایران می‌دانند و نقش فراگیر حزب را گوشزد می‌کنند. راه میانه را در این میان آکادمیسین‌ها و روزنامه‌نگاران باز می‌کنند که با ورق‌زدن اسناد سعی در حفظ بی‌طرفی دارند. اما آیا اسناد خود سخن می‌گویند؟ آیا تاریخ همان اسناد و توصیف‌هاست؟ زمان معاصر چه نسبتی با این اسناد دارد؟ چالشی که این تفسیرها ساخته‌اند، کم‌شباهت به حرکت شتابان گروهی از فیل‌ها و قرارگرفتن پرندۀ کوچکی در مسیرشان نیست. همه‌چیز زیر پاهای این تفسیرهای عظیم‌الجثه له می‌شود یا در خوشبینانه‌ترین حالت، مسیر را ترک کرده و با هراس می‌گریزد. آنچه در ادامه نوشته شده بازخوانی روبروشدن هنر دهۀ ۲۰ با نهادی به نام انجمن است.

. . .

 

دسترسی برخی از متون مقالات وب سایت مجله طبل تنها به مشترکان دیجیتال آن ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر به مطالب مجله دسترسی داشته باشید:

  • دسترسی به متن مقالات این وب سایت  با دریافت حق عضویت صورت می‌گیرد و مجله طبل هزینه‌ای برای هر مقاله تعیین نکرده و وجهی بابت آن دریافت نمی‌کند.
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از مجله ، نویسندگان ، مترجمان و تکمیل و توسعه وب سایت می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.

به اشتراک بگذارید:

دیگر مقالاتی که شاید دوست داشته باشید