سعید نوری

تجلی جدال جهان دوقطبی شرق و غرب در فیلم‌های فارسی تاریخ سینمای ایران

تأثیر جنگ سرد بر سینمای ایران

تجلی جدال جهان دوقطبی شرق و غرب در فیلم‌های فارسی تاریخ سینمای ایران

در سال‌های ابتدایی سینمای ایران، خبری از دعوای شرق و غرب نیست؛ چراکه هنوز جنگ عالم‌گیر دوم شروع نشده تا مرزهای جدیدْ جهان را به پشت پرده‌های آهنین و بیرون آن تقسیم کند که یکی نماد کمونیسم یا ادعای جامعۀ بی‌طبقه باشد و دیگری مُبلّغِ حرصِ به پیشرفت از طریق ثروت‌اندوزی و لذت مصرف!
اما از همان ابتدای تاریخ سینمای داستانی ایران، این واقعیت که فروش در گیشه ضامن دوام و بقای کار فیلمساز است خود را به سینمای ایران هم تحمیل می‌کند و فیلم دختر لُر (اردشیر ایرانی و عبدالحسین سپنتا، ۱۳۱۱) به‌عنوان اولین فیلم ناطق سینمای ایران به فروش خیلی بهتری دست پیدا می‌کند تا حاجی‌آقا آکتور سینما (آوانس اوگانیانس، ۱۳۱۱). در سکانس‌های آخر دختر لُر، آمدن رضاشاه با عنوان «دمیدن خورشید سعادت ایران» اعلام می‌شود و به شیوۀ فیلم‌های صامت، خصوصاً فیلم‌های شوروی سابق، که شعارهای اجتماعی را با میان‌نویس به تماشاچی منتقل می‌کنند، اینجا هم با مارش نظامی و پرچم شیر و خورشید در اهتزاز عباراتی روی پرده ظاهر می‌شوند که امروز پروپاگاندا جلوه می‌کنند، عباراتی که «ترقیات ایران» تحت توجهاتِ شاهِ سلسلۀ تازه به‌میدان‌آمدۀ پهلوی را یادآور می‌شوند: «تأمین اقتصادیات مملکتی»، «توسعۀ امور تجارتی»، «ایجاد کارخانجات»، «ترویج امتعۀ وطنی»، «تجدید نظر در قراردادهای سابق»، «اتحاد شکل در لباس»، «حفظ حقوق نسوان» و سامان‌گرفتن اموری چون یکپارچگی مملکت ایران که کل موضوع این فیلم هم هست و البته شنیدن صدای فارسی سخن‌گفتن هنرپیشه‌ها نیز در جلب تماشاگران نقش مهمی بازی می‌کند.

. . .

 

دسترسی برخی از متون مقالات وب سایت مجله طبل تنها به مشترکان دیجیتال آن ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر به مطالب مجله دسترسی داشته باشید:

  • دسترسی به متن مقالات این وب سایت  با دریافت حق عضویت صورت می‌گیرد و مجله طبل هزینه‌ای برای هر مقاله تعیین نکرده و وجهی بابت آن دریافت نمی‌کند.
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از مجله ، نویسندگان ، مترجمان و تکمیل و توسعه وب سایت می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.

به اشتراک بگذارید:

دیگر مقالاتی که شاید دوست داشته باشید