بی‌گمان طرح موضوعی چنین گسترده و آوردن آن در گفتاری کوتاه، اگر نگوییم ناممکن، کاری بس دشوار است و ناگفته پیداست از کژی و کاستی پرشمار برخوردار خواهد بود. مشکلات عمومی این روزها، به‌ویژه دشواری دسترسی به منابع، کار را سخت‌تر و البته پرنقص‌تر کرده است. با این همه، به سبب اهمیت موضوع، شاید طرح آن چندان هم بی‌فایده نباشد. دست‌کم خوانندگان فرزانه، به‌ویژه آنان که بازیگران جریان‌های سیاسی بوده و نیم‌نگاهی همواره به مطالعات مردم‌شناسی داشته‌اند و یا چنین مطالعاتی را در پیشبرد اهداف سیاسی خود مفید و مؤثر می‌دانسته‌اند، با خواندن آن بهانه‌ای برای پرداختن به موضوع و تصحیح متن پیش رو به‌دست می‌آورند.

البته پژوهشگر ارجمند - نعمت‌الله فاضلی - پیش‌تر چنین موضوعی را در تاریخ مردم‌شناسی ایران طرح کرده است و در مبحثی زیر عنوان «سوسیالیسم» به بررسی کارنامۀ علمی صمد بهرنگی، غلامحسین ساعدی و احمد شاملو پرداخته است.