آیا مطابق با تقسیم‌بندی‌هایی که در دوران جنگ سرد صورت گرفت، تئاتر چپ در ایران وجود داشت؟

به این سؤال در دو سطح می‌توان پاسخ گفت؛ در سطح اول می‌توان به تئاتر چپ رسمی، وابسته به حزب توده، اشاره کرد و در سطح دوم به نویسندگان و کارگردانانی که مستقل از حزب و نگرش رسمی آن به کار خویش مشغول هستند. در سطح اول، که در تاریخ‌نگاری تئاتر ایران بارها بدان پرداخته شده است، شروع تئاتر چپ را مقارن با آغاز فعالیت‌های عبدالحسین نوشین می‌داند که خود از اعضای حزب توده بود و به‌نوعی یکی از پایه‌گذاران تئاتر به معنای مدرن و امروزی آن در ایران محسوب می‌شود. نوشین پس از گذراندن دوره‌های آموزش تئاتر در فرانسه به ایران بازگشت و پس از اجرای چند نمایش بر اساس شاهنامه کار خود را معطوف به ترجمه و اجرای آثار مدرن غربی کرد. در آن دوران، حزب توده برای تعلیم توده‌ها از طریق تئاتر اهمیت زیادی قائل بود، زیرا، در غیاب سواد عمومی و فرهنگ کتاب‌خوانی در میان مردم، نمایش می‌توانست با سطح وسیع‌تری از توده‌ها ارتباط برقرار کند. این حمایت از تئاتر و استفاده از آن برای تبلیغ آرای مارکسیستی یکی از دستورات اکید حزب بود که در سراسر شوروی و بعدها بلوک شرق به‌اجرا درآمد. اما در ایران، از آنجایی که تئاتر به ‌معنای مدرن آن پدیده‌ای نوظهور بود و منابع تئوریک چندانی برای شناخت گونه‌های مختلف تئاتر وجود نداشت، عبدالحسین نوشین و دیگر اعضای حزب در انتخاب متون خویش برای ترجمه و اجرا دچار تناقضاتی با خط مشی حزب بودند و شاید این مسئله به نفع آنها تمام شد.