این مقاله سرچشمه‌ها و تطورات ایران‌شناسی را در مرکز اصلی شرق‌شناسی روسیه، واقع در پايتخت سابق آن - شهر سن‌پترزبورگ - در قرن نوزدهم و بیستم ميلادی، مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مسیر، مقالۀ حاضر به شرایط سیاسی بین‌المللی و دگرگونی‌های اجتماعی عمده‌ای می‌پردازد که تقاضایی در بازار روشنفکری روسی - هم در بین دانشگاهیان و هم در میان صاحب‌نظران غیردانشگاهی - ایجاد کرد، تقاضایی که معطوف به مطالعۀ کُل جهان اسلام بود. به‌علاوه، این مقاله نشان می‌دهد که چگونه به یُمن تلاش‌های پژوهشگران آلمانی، که به این مرکز دعوت شده بودند، حوزه‌های متفاوت ایران‌شناسی - ازجمله سُنت‌های دانشگاهی، دستاوردها و انتشار آثار کلیدی - در وهلۀ نخست شکل گرفتند و سپس به دست همکاران روسی‌ آنان بسط و توسعه پیدا کردند.